Alles op groen,alles op Eneco

In navolging van Rotterdam en Den Haag maakt ook de gemeente Dordrecht vandaag bekend van de aandelen Eneco af te willen.

“Het college van burgemeester en wethouders van Dordrecht stelt de gemeenteraad voor het aandelenbelang in Eneco Groep NV af te bouwen. Het college vraagt de raad een eventuele zienswijze voor ‪31 oktober 2017 kenbaar te maken. Samen met andere aandeelhouders en de onderneming worden vervolgens nadere condities en procesafspraken gemaakt.

Het college ziet geen zwaarwegend publiek belang om de aandelen te behouden; in de lijn van wat destijds ook Essent en Nuon-aandeelhouders besloten. “ Aldus het bericht van de gemeente Dordrecht.

De vraag is waarom aandeelhouders zoals Rotterdam, Den Haag en Dordrecht nu opeens van hun aandelen Eneco af willen.

Is dit te wijten aan de splitsing? Hebben de gemeenten zich in de luren laten leggen door de lobbyisten van de in Nederland gesplitste energiebedrijven, waarvan de buitenlandse moeder niet gesplitst is, en denken ze écht dat het rendement van Stedin vandaan komt en niet van Eneco? Inmiddels zijn de gesplitste halfjaarcijfers van Stedin bekend en valt het resultaat van hen opeens vies tegen. Die van Eneco komen eraan en ik weet zeker dat deze (voor velen) beter zullen zijn dan verwacht.

Is dit te wijten aan de veronderstelling dat er geen zwaarwegend publiek belang is om de aandelen te behouden? De vraag is of dit er inderdaad niet is.

Deze week werd bekend gemaakt dat Schiphol, net als eerder de NS en nog eerder Google, volledig overstapt op Hollandse Wind. Van Eneco. Eneco heeft meer dan 1 Gigawatt aan windproductie staan waarmee ze op jaarbasis, afhankelijk van de wind, zo’n 2,3 Terrawatt duurzame elektriciteit produceert, goed voor het jaarverbruik van bijna 700.000 huishoudens op jaarbasis, meer dan alle huishoudens van Rotterdam, Den Haag en Dordrecht samen.

Begin dit jaar is Eneco in Rotterdam de mijlpaal van 10 miljoen Gigajoule warmtelevering gepasseerd. Dit komt overeen met de levering van warmte aan 330.000 huishoudens per jaar.

Eneco heeft ook meer dan 100 MW aan zonne-energie liggen waarmee ze op jaarbasis meer dan 90 Gigawatt duurzame elektriciteit produceert, goed voor nog eens ongeveer 30.000 huishoudens op jaarbasis. Deze duurzame elektriciteit wordt onder andere geleverd aan PostNL, nog zo’n grote Nederlandse naam.

Op het gebied van zonne-energie heeft Eneco ook zwaar ingezet op het versneld uitrollen van zonnepanelenprojecten ‘op daken van anderen’ voor mensen die zelf geen zonnepanelen op hun dak kunnen (of willen) plaatsen. Hiervoor heeft Eneco ZonneHub ontwikkeld, een landelijk opererende energiecoöperatie die gebruik maakt van de Regeling Verlaagd Tarief, ook wel bekend als de postcoderoosregeling. ZonneHub heeft inmiddels vier projecten die gebouwd worden en er komen er nog veel meer aan.

Naast de investering in wind- en zonne-energie investeert Eneco ook in innovaties. Voorbeelden hiervan zijn de batterij die Eneco samen met Mitsubishi gaat bouwen; dit wordt meteen de grootste van Europa. Of wat dacht je van de lancering van Jedlix waarmee slim en duurzaam de accu van je auto geladen kan worden. Denk aan de ontwikkeling van de Warmtewinner waarmee een huishouden makkelijk 30% van het gasverbruik kan besparen. En wat te denken van Crowdnett? Gebruik maken van de thuisbatterij om het net te balanceren.

Eneco investeert dus in innovaties waarvan Stedin (en de andere netbeheerders)  uiteindelijk profiteren: dankzij de innovaties van Eneco kunnen de netbeheerders hun investeringen in het verzwaren van de netten uitstellen en misschien zelfs wel afstellen. Dat geld blijft dus in hun zakken en kan weer worden doorgesluisd naar de gemeenten in de vorm van dividend.

Is er geen zwaarwegend publiek belang om Eneco te houden? Ik denk het wel. Eneco is één van de voorvechters van duurzaamheid. Dit zijn zij, niet zoals sommige anderen uit nood geboren en pas sinds korte tijd, allang én bewust. Eneco zet sinds het aantreden van Jeroen de Haas in 2007 volledig in  op duurzame energie en onderscheidt zich daarin van ALLE andere, grote energiebedrijven.

Mede dankzij Eneco wordt invulling gegeven aan onze klimaatdoelstellingen en met onze bedoel ik die van Nederland. Het is nog steeds een enorme uitdaging om deze doelstellingen te realiseren. Wanneer we deze doelstellingen niet realiseren, is dit voor een deel ook te wijten aan de huidige aandeelhouders van Eneco. Het feit dat Engie en Uniper hebben laten weten geen CCS toe te passen bij de kolencentrales op de Maasvlakte, is iets dat de gemeente Rotterdam zichzelf mag aanrekenen. Zij heeft namelijk teveel vertrouwd op de loze beloften van de buitenlandse, fossiele giganten en te weinig goed vastgelegd om af te dwingen dat CCS toch wordt toegepast. Een flinke streep door de duurzaamheidsrekening.

Nu wil Rotterdam dus van haar aandeel Eneco af. Den Haag ook. En nu dus ook Dordrecht.

In het publieke belang, wij zijn immers gebaat bij een duurzame energievoorziening én een leefbare omgeving, zouden de gemeenten Eneco juist moeten omarmen. Dordrecht kan hier het goede voorbeeld in geven: Dordrecht is namelijk ook aandeelhouder in HVC, een ander duurzaam energiebedrijf dat haar oorsprong heeft als afvalverwerker.

Wanneer we kijken naar de balans van HVC per ultimo 2016, zien we dat er 950 miljoen op de balans staat. Dit is gefinancierd met 89 miljoen eigen vermogen (<10%) en met 843 miljoen schuld. De (gemeentelijke) aandeelhouders van HVC staan samen garant voor 631 miljoen euro van deze schulden (>75%). Dordrecht neemt hiervan 35 miljoen voor haar rekening (ultimo 2015). Met publieke gelden!

Wanneer we kijken naar de balans van Eneco per ultimo 2016, zien we dat er 9,8 miljard op de balans staat. Dit is gefinancierd met 5,3 miljard eigen vermogen (>50%) en de rest met schulden. Maar dit is inclusief Stedin en inmiddels is Eneco gesplitst. Volgende week weten we welk effect dit heeft gehad op de balans van Eneco.

Wanneer de gemeentelijke aandeelhouders in Eneco het publieke belang écht willen dienen, besluiten ze om de aandelen in Eneco juist niet te verkopen maar om een soortgelijk model te gaan hanteren als de aandeelhouders in HVC doen: de aandeelhouders geven garantiestellingen af waardoor Eneco goedkoop kan financieren en nog meer kan investeren in duurzame energieproductie. En laat al die aandeelhoudende gemeenten dan ook vooral beginnen met het verduurzamen van hun eigen omgeving, want er is voorlopig geen enkele aandeelhouder die zijn eigen klimaatdoelstellingen haalt.

Dit biedt geen garantie dat we de klimaatdoelstellingen alsnog gaan halen, maar we komen in ieder geval weer een stap dichterbij. 

Als ik mijn publieke geld in mocht zetten, wist ik het wel: ik zet alles op groen, alles op Eneco!